Bireysel şiddet, tüm ülkeler için değerli bir toplumsal sorun. Dünya Sıhhat Örgütü, tüm dünyada ferdi şiddete en fazla maruz kalan kesitin bayanlar olduğunu belirtiyor. Bayana yönelik şiddet ve ayrımcılık, Türkiye’de de öncelikli toplumsal problemlerin ortasında yer alıyor.
Araştırma firması Twentify, 1200 iştirakçi ile Türkiye genelinde yaptığı araştırmada iştirakçilerin 69’u bayanların hayatın tüm alanlarında erkeklerle eşit olduğunu düşünürken erkekler bu telaffuzda daha çekimser kalıyor. Bayanların yaratılış itibariyle erkeklerle eşit olmadığını düşünenlerin içerisinde erkekler daha baskın.
2020 Yılında Erkekler Tarafından 300 Bayan Öldürüldü, 171 Bayan Kuşkulu Formda Meyyit Bulundu! (Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu)
Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) bayan cinayetlerini, kadınların bayan oldukları için öldürülmesi diye tanımlıyor. Kadınların kurban olduğu cinayetlerin 35’i erkek partnerleri tarafından işleniyor.
Katılımcılar, “sence bayanların en büyük sorunu nedir?”sorusuna en çok erkek şiddeti (29) cevabı verilirken kadın-erkek ortasında ayrımcılık/eşitsizlik (20) cevabı ikinci sırada yer alıyor.
Kadınların cinsiyetinden ötürü toplumda yaşadığı en büyük sorun şiddet (77), sokakta baskı ve taciz (73) ve sokakta rahat hareket edememek (62).
Kadınların 51 haksızlıklar, taciz ve şiddete uğradığını belirtiyor. Haksızlığı, tacizi ya da şiddeti uygulayanlar daha çok yabancılar (33) oluyor. Bu kapsamda geri kalan geriye kalan 67’lik büyük oranı ise akrabalar ve iş arkadaşları paylaşıyor. Bilhassa bayanların hayatlarındaki erkekler tıpkı oranda şiddeti uygulayan oluyor. Şu anki eşi 16, eski koca 10, eski sevgili 10 ve baba 10.Aynı vakitte şiddet ve haksızlığa uğrayan şahıslarda ya da uygulayan bireylerde sosyo-ekonomik farklılaşmalar olmadığı gözlemleniyor.
KADINLAR KENDİLERİNİ SOKAKTA İNANÇTA HİSSETMİYOR!
Sokaktayken kendini inançta hissedememek bayanların değerli sıkıntılarından biri. Bununla birlikte bayanlar günün her saatinde özgürce dolaşabilmenin devlet tarafından garantiye alınması gerektiğini düşünüyor (86). Bu mevzuda erkeklerin fikirleri de bayanlardan ayrışmıyor.
Erkekler bayanların günün her saati özgürce dolaşabilecekleri fikrine katılıyor (77) görünse de çok değerli bir hususta ayrışmaları dikkat çekiyor. Erkekler bayanların giysi şeklinin tacizi meşrulaştırmadığı fikrine daha az, kısa ve açık giyinen bayanların tacizden sorumlu olduğu fikrine ise daha fazla katılıyor (24).
Kadınlar maruz kaldıkları şiddet karşısında kendilerini yalnız hissediyor. Bu mevzuda toplumun değişmeyen zihniyet yapısının yanında sivil toplum örgütlerinin çalışmalarını (25) ve devletin bayanın güvenliği için aldığı tedbirleri kâfi bulmuyor (57). Erkekler mevcut kanun ve kararların, toplumsal zihniyetin bayan haklarının korunması üzerindeki olumsuz tesirlerini kabullenmeme eğilimi gösteriyor.
Erkekler, bir bayanın her vakit bir erkek tarafından korunması gerektiğini düşünüyor(41). Ama bayanların da yalnızca 23’ü bu söze katılıyor. Zira bayanların yaşadığı en büyük sorun hala şiddet (81) ve sokakta baskı/taciz (78). Her 10 bayandan 9’u toplumdaki yanlış zihniyet değişmedikçe haklarının korunabileceğini düşünmüyor.
Ev ve aile dengelerinde eşitlik gerektiği savunuluyor, lakin rol dağılımları tekrar klasik bir modele sığdırılıyor.
Erkekler 56 oranla hami rollerinin yanında ailenin geçimini sağlayan kişi olma vazifesine de sahip olduklarını düşünüyor ve bayanların 34’ü de bu fikirde. Hatta bayan çalışacaksa erkeklerin 40’ı müsaade alması gerektiğini savunuyor. Bu da eşitliğin savunanların birçoğu aslında tekrar klasik fikir kalıplarının içerisinde yaşadığını gösteriyor.
İroni yaratan diğer bir ayrıntı dikkat çekiyor; erkekler kendilerini hanenin gelir sağlayıcısı/reisi olarak konumlarken her 4 erkekten 1’i “eşimin benden daha fazla kazanması sorun olmaz” diyor.
MESLEKLERİN CİNSİYETİ YOKTUR!
Genel olarak meslek seçiminde cinsiyetin kıymetli olmadığını, daha fazla yeteneğine nazaran herkesin istediği mesleği yapabileceğini düşünenlerin oranı 66 olsa da erkekler bu hususta ikiye bölünmüş durumda.
Erkeklerin 56’sı meslekte cinsiyetin değerli olmadığını söylerken 44’ü kadın-erkek meslekleri diye bir ayrımın olması gerektiğini düşünüyor. Bu kapsamın içerisinde erkekler 40 oran ile işe alımlarda hane reisi olarak para kazanabilmeleri için kendilerine öncelik verilmesi gerektiğine inanıyor.
İyi niyetle söylendiği düşünülen lakin bayanların çalışma hayatındaki meslek seçimini sınırlayan cümleler de toplumumumuzda çok yaygın. Bu cümlelerin içinde en çok bilineni ise; Kadınlar için en güzel meslek öğretmenliktir!
Peki, ebenveynlik kısmında kim ne yapıyor? Her 10 bireyden 6’sı bayanın çocuk bakmak için bayanın işi bırakmasını gerektiğine inanıyor.Hala 1 kişi bile erkeğin işi bırakıp çocuğa bakabilecek olması hakkındaki fikrin yanından bile geçmiyor.
EVLİLİK KARARINI DA BOŞANMA KARARINI DA EŞLER BİRLİKTE VERMELİ!
Evlilik kararının evlenecek bireyler tarafından ortak ve eşit fikirler doğrultusunda verilmesi gerektiği savunuluyor. Buna uygun biçimde, evli iştirakçiler ekseriyetle evlilik kararlarını eşleri ile birlikte verdiklerini tabir ediyor. Öbür yandan, bayanlarda görücü adabı evliliklerde sosyo-ekonomik statünün tesiri gözlemleniyor. Buna nazaran, DE sosyo-ekonomik statüde görücü adabı evlenme eğilimleri daha yüksek. Erkeğin hane reisi rolü evliliğe bakışta da açık biçimde karşımıza çıkıyor. Erkekler evlilikte ailenin reisinin «koca» (50) olduğu fikrini daha fazla benimsiyor.
Evliliklerde olduğu üzere boşanmada da ortak karar alınması gerektiği düşünülüyor (76). Ancak erkeklerin birtakım hususlarda fikir ayrılıklarına düştüğü gözlemleniyor Bayanın boşanmak istese bile kocasından onay alması gerektiği ya da ne olursa olsun evliliğin sürdürülmesinin daha gerçek olacağı fikri erkekler tarafından daha çok destekleniyor (37).
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
