Doç. Dr. Yusuf Can Fazilet, Türkiye’nin, internetten bir eser satın almadan evvel eserle ilgili internette en çok araştırma yapan ülkeler ortasında dördüncü sırada olduğunu belirterek, “Bir şeyler satın almadan evvel çok fazla araştırma yapıyoruz. Kıymetli bir bilgi de internet kullanıcılarının besin eserleri için internette yaptıkları harcamalar: Bu fiyat 462,3 milyar dolar. Geçen yıl yapılan harcamaya nazaran artış oranı ise çok yüksek: Yüzde 48,4” dedi
Yeditepe Üniversitesi İngilizce İşletme Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. Yusuf Can Fazilet, 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü’ne ait bilgi verdi, tüketici alışkanlıklarıyla ilgili bilgilerini paylaştı. Doç. Dr. Fazilet, 15 Mart 1962’de ABD Lideri John F. Kennedy’nin Temsilciler Meclisi’nde “Tüketici Hakları ile Tüketicilerin Korunması” konusunda yaptığı konuşmanın tarihinin, Birleşmiş Milletler tarafından Dünya Tüketici Hakları Günü olarak ilan edildiğini anımsatarak, ülkemizde de 15 Mart’ın “Dünya Tüketiciler Günü” ismiyle kutlandığını belirtti.
Uluslararası Tüketiciler Federasyonu’nun bugün dünyanın altı bölgesindeki ofisleri ile yüzden fazla ülkede 200’den fazla üyenin haklarını savunduğuna işaret eden Can Fazilet, federasyonda ülkemizi Tüketiciyi Müdafaa ve Dayanışma Birliği Derneği’nin (TÜKO-BİR) temsil ettiğini anımsattı. Günümüzde tüketici haklarının bilindiğini ve savunulduğunu lisana getiren Fazilet, “Hızla gelişen ve gelişirken tüketicilere daha çok dokunan teknolojik uygulamalar aslında bu bağlamda yeni fırsatlar da sunuyor” tabirlerini kullandı.
“Tüketicinin Gücü Artıyor”
“Pazarlama kavramının ‘ürün ve hizmetlerden’ çok ‘ürün ve hizmetlerin yaşattığı deneyimlere’ odaklandığı günümüzde tüketicinin gücü de artıyor, sesi de yükseliyor” diyen Can Fazilet, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Serbest pazar iktisadı ve global rekabet de tüketicinin yanında. Bilgiye çok kolay erişen, karşılaştırma ve kıymetlendirme fırsatlarına sahip tüketici, haklarını istediği üzere savunabilir. Hukuksal altyapı da bu savunma için hazır. Örneğin, ülkemizde ‘Tüketici Hakem Heyeti’ ve ‘Tüketici Şikâyet Bildirim Sistemi’ üzere uygulamalar çok seri tahliller olarak tüketicilerin kullanımına hazır. Genelde toplumun çekindiği zahmetli ve vakit alan süreçlerden kelam etmiyorum. Günümüzde bence eksik olan bireylerin isteksizliği ve çekinceleridir. Lakin süratle kişiselleşen ve profesyonel iş hayatının kesimi olan insanlarımızın haklarını arka niyetli üretici/pazarlamacılara karşı daha önemli savunmayı öğreneceklerini de biliyorum.”
“Tedarik Zincirini Bile Sorgulamaya Başladık”
Bu ay ikinci yılını geride bıraktığımız Covid-19 pandemisinin de tüketici alışkanlıklarını değerli ölçüde değiştirdiğini anımsatan Fazilet, şunları kaydetti:
“Bireysel sıhhatin önemsendiğini ve buna yönelik yeni davranışlar beklendiğini gözlemledik. Tüketiciler, alacakları eserin hijyenini, kaynağını ve hatta tedarik zincirini sorguladılar. Örneğin, Türkiye, meskende yemek yapma tercihinin en yüksek olduğu ülke olarak öne çıktı. Öte yandan yeni müşteri profilinin huzursuz, inançsız, risk almayan, içe dönük fakat baskın olana hayran, tutucu, aile bedellerine bağlı, gündemi merak eden merkezi otoriteye sadık özellikler gösterdiği söylenebilir.”
“Zor Devirler Tüketicinin Savunma Gücünü Azalttı”
Türk tüketicisinin, pandemi kısıtlarından kurtulamadan ekonomik ve savaş kaynaklı ruhsal zahmet süreçleriyle bunaldığını kaydeden Fazilet, “Tüm bu sıkıntı devirler bireylerin haklarına sahip çıkma ve onları savunma güçlerini olumsuz etkiledi. Yükselen ekonomik ve siyasi risk her kesitten tüketicileri daha huzursuz ve utangaç yaptı kanımca. Bu durumun öteki toplumlarda da emsal tesirler yaptığını düşünüyorum. Global ısınma, iklim değişikliği, dünya iktisadının sıkıştığı dar boğazlar ve daima artan bilgi kirliliği tüketicileri dar kalıplara kilitledi. Türk tüketicisi de bu süreçten en ağır ziyan gören kesim.”
Fiyatları Karşılaştırıyoruz
Türkiye’deki tüketim alışkanlıklarına ait Dijital 2022 Raporu’ndan bilgiler paylaşan Doç. Dr. Can Fazilet, Türkiye’nin internetten bir eser satın almadan evvel eserle ilgili internette en çok araştırma yapan ülkeler ortasında dördüncü sırada olduğunu belirterek, “Bir şeyler satın almadan evvel çok fazla araştırma yapıyoruz. Bu nedenle markaların kesinlikle SEO’ya, dijital reklamlara ve toplumsal medyaya yatırım yapması gerekiyor” dedi.
Can Fazilet, şunları kaydetti:
“Rapora nazaran sistemli olarak her ay bankacılık, finansal yatırım ya da sigortacılık süreçlerini internet siteleri ya da taşınabilir uygulamaları kullanarak yapanların oranı Türkiye’de yüzde 33,8 olarak belirlendi. Ülkemizde internet erişimi olanların yüzde 64’ü son bir yıl içinde internette satınalma gerçekleştirmiş. Yüzde 40,1’i çevrimiçi fiyat karşılaştırma sitelerini kullanmış, yüzde 38,9’u da internette besin siparişi vermiş. En düşük oran ise internette ikinci el eser alanların yüzdesi: 14,4. Tekrar internet kullanıcılarının çevrimiçi satınalma yapma kararında tesirli olan en değerli faktörlerin sıralaması da şöyle: Yüzde 62,3 fiyatsız sevkiyat, yüzde 51,9 meselesiz iade.”
İnternetten Besin Siparişi İki Kat Arttı
Şubat 2022 itibariyle Türkiye’de internette ferdi olarak satınalma yapan tüketici sayısının 40,84 milyon kişi olduğunu belirten Fazilet, şu bilgileri verdi:
“Bu sayı geçen yıla oranla 3,6 milyon kişi yani yüzde 9,8 oranında artış göstermiş. Bu alışverişin mali bedeli ise 21.26 milyar dolar. Geçen yıla nazaran artış oranı yüzde 18. Yapılan satınalmanın yüzde 45,5’i cep telefonu kullanılarak gerçekleştirilmiş. Geçen yıla nazaran artış oranı yüzde 7,6. İnternette yapılan toplam satınalmanın çoğunluğu iki eser kümesini kapsıyor: Birincisi, elektronik eserler: 11,34 milyar dolar. Geçen yıla nazaran bu fiyat yüzde 16 artmış. İkincisi ise giyim… Buradaki harcama sayısı ise 5.27 milyar dolar ve artış oranı yeniden yüzde 16. Değerli bir bilgi de internet kullanıcılarının besin eserleri için internette yaptıkları harcamalar: Bu fiyat 462,3 milyar dolar. Geçen yıl yapılan harcamaya nazaran artış oranı ise çok yüksek: Yüzde 48,4.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
