İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ), Türk Tarih Kurumu iş birliğiyle düzenlenen “Şehir Kültür Medeniyet: Çaka Bey’den Günümüze İzmir” Sempozyumu İzmir protokolünün de katıldığı resmi merasimle başladı.
Uluslararası 128 bildirinin yer aldığı sempozyumun açılış merasimine İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger, Çiğli Kaymakamı Adnan Çakıroğlu, İzmir Milletvekili Hamza Dağ, İKÇÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Turan Gökçe, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Lideri Prof. Dr. Muzaffer Şeker, Türk Tarih Kurumu Lideri Prof. Dr. Birol Çetin, Ege Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Mehmet Ersan, Bakırçay Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Berktaş, Vilayet Emniyet Müdürü Mehmet Şahne, Vilayet Jandarma Kumandanı Tuğgeneral Hüseyin Hilmi Atabay, Kıyı Güvenlik Ege Deniz Bölge Kumandanı Tuğamiral Serkan Tezel, Çiğli Belediye Lideri Utku Gümrükçü, AK Parti Vilayet Lideri Kerem Ali Daima, MHP Vilayet Lideri Veysel Şahin, Vilayet Müftüsü Salih Sezik, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Adnan Kaya, Dekanlar, STK Temsilcileri, kurum ve kuruluşlardan gelen yöneticiler ile çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.
Program İKÇÜ Sanat ve Tasarım Fakültesinden Öğr. Gör. Mücahit Yalçın Öztüfekçi’nin solistliğinde, Prof. Dr. Ömer Özden, Doç. Dr. Serkan Çelik, Dr. Öğr. Üyesi Cem Çırak ve Ege Üniversitesi Devlet Klasik Türk Musikisi Konservatuvarından Öğr. Gör. Kâşif Demirözü, EÜ Türk Müziği Konservatuvar öğrencisi Ahmet Can Yakar’ın eşliğinde İzmir için bestelenen yapıtların seslendirildiği müzik dinletisiyle başladı.
Sempozyuma telgraf yollayan İzmir Milletvekili Binali Yıldırım, TBMM Lideri Prof. Dr. Mustafa Şentop, Eskişehir Valisi Erol Ayyıldız, İzmir’in kurtuluşunun 100. yılı aktiflikleri çerçevesinde düzenlenen sempozyumun açılışından duyduğu memnuniyeti paylaştı ve muvaffakiyetler diledi.
“Kurtuluşun ve Kuruluşun Sembol Şehri” İzmir
Sempozyum düzenleme konseyi ismine konuşan Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Turan Gökçe, 15 Mayıs 1919’da işgal edilen İzmir’in 9 Eylül 1922’de kazandığı istiklâlinin 100’ncü yılı vesilesiyle düzenledikleri üç gün sürecek sempozyumun bedelli bilgilerin paylaşılacağı bir bilim şöleni olacağını kaydetti. İKÇÜ’nün kurulduğu günden bugüne toplumun “şehir, kültür, medeniyet” perspektifinden “tarih” şuurunu canlı tutmak için üzerine düşeni yapmaya uğraş gösterdiğini vurgulayan Prof. Dr. Gökçe, “Açılışını yapmak üzere bizleri onurlandırdığınız sempozyum da bu çabanın ortaya koyduğu sonuçlardan biridir. 705 yıl boyunca İzmir, bünyesinde barındırdığı farklılıkları zenginlik sayan, onları bir ortada tutan müsamaha ortamını ülkü ölçülerde yaşatan gerçek manada bir kent oldu. Bu hasletlere sahip olan Hoş İzmir, tıpkı vakitte 19 ve 20. yüzyıllarda asırlardır yaşadıkları topraklardan koparılarak sığınabilecekleri inançlı bir liman arayan muhacirlere kucak açan vefakâr ve fedakâr bir yerleşim oldu. Anadolu’nun Akdeniz’e açılan penceresi pozisyonunda bulunan İzmir, 17. yüzyıldan itibaren ağırlaşan iktisadi ve ticari faaliyetlerle elde edilen zenginlikle tıpkı vakitte edebiyat, kültür ve sanat faaliyetlerinin ağırlaştığı bir merkez oldu. Bunda, daha 15. yüzyıldan itibaren kendisini besleyen Tire, Birgi, Ayasuluğ ve Bergama üzere merkezlerden yayılan bilim, kültür, sanat faaliyetlerinin büyük tesiri oldu” dedi.
Uluslararası İştiraklerle Toplam 128 Bildiri
Sempozyumun içeriği hakkında bilgi veren Prof. Dr. Gökçe, “Programda, 1081-1402 yılları ortasında 321 yıl devam eden fetih sürecinden başlayarak, yakın vakitlerde etrafımızdaki dünyada yaşanan karışıklıklardan kaçarak ülkemize sığınan ve İzmir’de yaşayan göçmenlerle ilgili problemlere kadar uzanan farklı bahislerin ele alındığı toplam 128 bildiri yer aldı. Memleketler arası iştiraklerin da bulunduğu 128 bildiri, üç gün boyunca üç salonda, olabildiğince tematik hale getirilmiş olan 30 oturumda sunularak müzakere edilecektir. Türkiye için “kurtuluşun ve kuruluşun sembol şehri” İzmir Sempozyumu programı kapsamında fuaye alanında gezilebilecek olan Osmanlı Arşiv Dokümanlarında İzmir”, “Eski-Yeni İzmir Fotoğraf Sergisi” ile “İşgalden İstiklâle İzmir Resim/Fotoğraf Sergisi”.başlıklarında üç tematik stant düzenledik. Sempozyumumuzu Tire-Birgi gezisi ile tamamlamış olacağız. Sayın Rektörümüz Prof. Dr. Saffet Köse Hocamızın teşvik ve dayanaklarıyla yürüttüğümüz çalışmalar sonucunda hazırlanan bu türlü bir programla huzurlarınıza çıkmamızı sağlayan, katkı yapan herkese müteşekkiriz. Davetimize icabet ederek açılış programımızı teşrif eden değerli konuklarımıza şükranlarımı arz ediyorum. Yaşadığımız hoş İzmir’i bizlere kazandıranların öncüsü olan Çaka Bey’i; Türk hâkimiyetini daimi hale getiren Aydınoğlu Mehmet Bey’i; Gazi unvanını Aşağı İzmir’in fethi ile elde eden, iki İzmir’i Türk hâkimiyetinde birleştirme yolunda şehadet mertebesine eren Umur Bey’i; Osmanlı ile çabası bir yana, 58 yıl sonra Liman Kalesi’ni ele geçirerek ikiliğe son veren Buyruk Timur’u ve İzmir’i Yunan işgalinden sonra, esaretten kurtuluşun ve kuruluşun sembolü, müstesna bir kent pozisyonunda kıymetlendiren Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü sonsuz hürmet, rahmet ve minnetle anıyoruz” diye konuştu.
İzmir Üzerinde Çok Çalışılması Gereken Bir Şehir
İzmir’in Osmanlı periyodu tarihiyle ilgili kıymetli çalışmalara imza atan, İzmir tarihine çok kıymetli katkıları bulunan kendisi de İzmirli olan Prof.Dr. Mübahat Kütükoğlu, programa görüntü iletisiyle katıldı. Prof.Dr. Mübahat Kütükoğlu, “İzmir nitekim üzerinde çok çalışılması, İzmir’in toplumsal ve iktisadi hayatının çok güzel incelenmesi gerekir. Ancak arşiv kaynakları konusunda İzmir’in şanslı olduğunu söyleyemeyeceğim. Kentte sık sık yaşanan sarsıntılarda ve yangınlarda birçok doküman ve kayıt yok olmuştur” diye konuştu. Genç tarihçi meslektaşlarının İzmir alanında başarılı çalışmalar yapacağından emin olduğunu belirten Prof.Dr. Kütükoğlu sempozyuma muvaffakiyet dileklerini gönderdi.
Kentlerin Tarihlerine Sahip Çıkması Önemli
Türk Tarih Kurumu Lideri Prof. Dr. Birol Çetin, kurum olarak İzmir ile ilgili yapılan tüm çalışmalarda her vakit destekçi olduklarını kaydetti. “Ben de bir iktisat tarihçisi olarak İzmir’in tarihi kıymetini biliyorum” diyen Prof. Dr. Birol Çetin, “Sempozyumumuzda kent özelinde son derece kıymetli başlıklar kıymetli tarihçi meslektaşlarım tarafından paylaşılacak. Kıymetli bilgilerin yer alacağı kitap haline dönüştürülecek bir sempozyum düzenlendi. Kent tarihi, kurumları ve kurumlarıyla birlikte çalışılması gerekir. İnsanların kendi yaşadığı kente, bedellerine sahip çıkması hayli değerlidir. Ağır bir iştirakin sağlandığı bu programdan duyduğumuz memnuniyeti paylaşıyor, tüm kıymetli iştirakçilerimize teşekkürlerimiz iletiyoruz”diye konuştu.
İKÇÜ’ye Teşekkür
TÜBA Lideri Prof. Dr. Muzaffer Şeker ise İzmir’in tarihi ehemmiyetine vurgu yaparak sempozyuma paydaş olarak katılan tüm akademisyenlere teşekkür etti. İKÇÜ’ye de teşekkürlerini ileten Prof. Dr. Şeker, “ Kentin kültürüne ve tarihine verdikleri ehemmiyet sebebiyle pahalı üniversitemize, yöneticilerine şükranlarımı arz ediyorum. İzmir çocukluğumuzun kenti. Kentler gelişiyor ve değişiyor. Tarihi, kültürel pahalarını müdafaaya çalışsalar da vakit içerisinde erozyona uğruyor. Yalnızca binalar, fiziki yapı ve demografi olarak değişmiyor, kültürün içerisinde her öge de değişiyor. İzmir Türkiye’nin her yerinden göç alan nadir kentlerimizden. Bu noktada sempozyumun başlıklarından kıymetli çıktılar olacağı temennisiyle; verimli, başarılı toplantılar diliyorum ve tüm paydaşlarımıza teşekkürlerimi iletiyorum” dedi.
Milli Çabamızın de Bayraktarlığını Yapan Bir Şehir
İzmir Milletvekili Hamza Dağ, İzmir’in her devirde farklı din ve kültürlerin bir ortada yaşadığı örnek kent olduğunu belirterek ulusal uğraşımızın de bayraktarlığını yapan kıymetli bir kent olduğunu söyledi. İzmir Milletvekili Hamza Dağ, “Malazgirt Zaferinden on yıl sonra cetlerimiz Ege kıyılarına ulaştı; Çaka Beyefendi İzmir’i fethetti. İstanbul’un fethinden yüzyıllar öncesinden başlayan tarihi bir süreç kelam konusu. Vakit zaman Haçlıların ele geçirdiği 1400’lü yıllarda da Osmanlı hâkimiyetine giren, her devirde eski tarihini koruma eden, her kültürden, dinden insanın bir ortada yaşadığı ticari bir kent İzmir. Ulusal gayretimizin de bayraktarlığını yapan bir kent İzmir. Birinci kurşun da İzmir’den atılıyor, düşmanın vatanımızdan büsbütün kovulması da İzmir’den oluyor. Ulusal çabamızın sona erdiği kent de İzmir oluyor. İzmir, 705 yıl evvel Aydınoğlu Mehmet Beyefendi tarafından fethedilmiş olduğu 1317’den itibaren, fiziki yapısı ve toplumsal dokusu ile tipik bir Türk İslam kenti görünümündedir. Bu kent 1080’den bu yana Müslüman ve Türk kimliğindedir. İzmir tarihine çok boyutlu kazanımlar sağlayacak bu sempozyumu hayli değerli buluyor, öncü bir hareket olarak nitelendiriyorum. Sonuçlarıyla pahalı hocalarımızın bilgileriyle İzmir’e çok kıymetli bir dokuman kazandırılacaktır. Genç kardeşlerimiz de İzmir’in tarihi kimliğini daha çok anlayacaklardır. Hazırlanmasında, planlanmasında emeği geçen herkese teşekkürlerimi iletiyorum “diye konuştu.
Ağaç, Kökleri Üzerinden Büyür
İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger de İzmir’in 1081’den bu yana Türk-İslam yurdu olduğunu belirterek başladığı konuşmasında, bunun altını dolduracak çalışmaların hayli değerli olduğunu söyledi. İzmir Valisi Köşger, “Bugün İKÇÜ’de başlayan sempozyum bunun içini dolduracak bedelli bir çalışmadır. Endülüs’ten aldıkları umutla bunların hesapları devam ediyor. 15 Mayıs 1919’da İzmir’e çıkarmaları da yeni bir Endülüs Devleti yapma çalışmalarıydı. Bunların vatanımızla ilgili hesapları, kitapları bitmiyor. Fiziken yapamadılar, zihnen yapmaya çalışıyorlar. O yüzden tarihimizi bilmemiz gerekiyor gençler. Bu sempozyumun her bir başlığı çok kıymetli. Biz tarihimizi bilmezsek diğerleri gelir doldurur. Geçmişini bilmeyen geleceğine hâkim olamaz. Ağaç kökleri üzerinden büyür. Bizim tarihimiz iftihar tablolarıyla dolu. Kimsenin bize insanlık dersi vermeye ne hakkı ne haddi var. Biz hâkimiyetimize aldığımız kimseye zulmetmemişiz, tüm kültürlerin barış içinde kardeşlik içinde bir ortada yaşamasını temin etmişiz. Bizim medeniyetimiz nereye gittiyse bunu temin etmiştir. Bu sempozyumun ehemmiyetinin şuuruyla emeği geçen tüm kıymetli iştirakçilerine şükranlarımı sunuyorum” formunda konuştu.
Protokol konuşmalarının akabinde Türk Tarih Kurumu Lideri Prof. Dr. Birol Çetin’in moderatörlüğünde, Prof. Dr. Feridun Emecen ile Prof. Dr. Haluk Selvi’nin sunumlarıyla sempozyum oturumları başladı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
