Bebekler yeterli gözlenmeli ve vaktinde müdahale edilmeli
Sosyal etkileşim bağlantıda yetersizlikler hudutlu tekrarlayan davranışlar ve Fındıkzade Escort bayan sonlu ilgi alanları ile kendini gösteren nörogelişimsel bir bozukluk formunda tanımlanan otizmde etkilenen alanların başında bağlantı ve etkileşim geliyor Otizmi olan çocukların lisan edinimi sürecinde yaşıtlarına nazaran gecikme ve edinilen Escort Fındıkzade lisan marifetlerinin kaybolması üzere meseleler yaşayabileceğini belirten uzmanlar erken müdahalenin değerini vurguluyor Uzmanlar olağan lisan gelişimi gösteren bebeklerden farklı olarak otizmli bebeklerde babıldama devrinin görülmediğini 0 2 yaşta sessiz kalma Fındıkzade Escort ya da hudutlu sözcük kullanımı görüldüğüne dikkat çekiyor Uzmanlar birtakım durumlarda edinilen lisan hünerlerinin 12 24 ay ortasında kaybolmasının da gözlenebildiğini belirtiyor
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Lisan ve Konuşma Terapisti Hazel Ezgi Dündar Otizm Farkındalık ayı münasebetiyle yaptığı açıklamada otizmli çocukların yaşadığı lisan ve konuşma sıkıntılarına ait değerlendirmede bulundu
Otizm Spektrum Bozukluğunun sosyal etkileşim irtibatta yetersizlikler hudutlu tekrarlayan davranışlar ve sonlu ilgi alanları ile kendini gösteren nörogelişimsel bir bozukluk biçiminde tanımlandığını kaydeden Hazel Ezgi Dündar Tanımdan da anlaşılacağı üzere otizmde etkilenen alanların başında irtibat ve etkileşim alanları gelir Hasebiyle otizmli çocuklarda sıkça lisan konuşma ve veya bağlantı sıkıntıları da görülebilir dedi
Konuşmada gecikme görülebilir
Dil ve Konuşma Terapisti Hazel Ezgi Dündar Otizmi olan çocuklar lisan edinimi sürecinde yaşıtlarına nazaran gecikme edinilen lisan hünerlerinin kaybolması sınırlı anlamsız konuya uygun olmayan tekrarlı sözcük kullanımı sohbete uygun biçimde jest mimik ve ses tonu kullanımında yahut bunları anlamlandırmada zorluklar yaşayabilirler Muhakkak bir bahse yahut objeye çok odaklanıp sohbetin bağlamına uyamamanın yanında sohbeti başlatma yahut sürdürmede de zahmet çekebilirler dedi
Bunların yanı sıra konuşabilen otizmli çocukların sıkça günlük lisanı tabir ve atasözlerini esprileri anlamakta ve münasebetiyle kullanmakta zorluk çektiklerinin görülebileceğini kaydeden Lisan ve Konuşma Terapisti Hazel Ezgi Dündar Dilbilgisi kurallarına zamirlerin kullanımına dair zorluklar da sıkça rastlanan lisan ve konuşma problemleri ortasında sayılabilir dedi
0 2 yaş devrinde sessiz kalıyorlar
Otizmli çocuklarda lisan ve konuşma maharetlerinin gelişiminde birtakım farklılıkların görülebileceğini kaydeden Hazel Ezgi Dündar şunları söyledi
Normal lisan gelişimi gösteren bebeklerden farklı olarak babıldama devrinin görülmemesi 0 2 yaşta sessiz kalma ya da hudutlu sözcük kullanımı görülür Bunun yanında kimi durumlarda edinilen lisan hünerlerinin 12 24 ay ortasında kaybolması da gözlenebilir Bilimsel çalışmalara nazaran otizmi olan çocukların yarısına yakınında konuşma hudutlu gelişebilir ya da gelişme görülmeyebilir Konuşma gelişimi gösterenlerin ise okul öncesi devirde yaşına uygun irtibat marifetlerini geliştirememesine sıkça rastlanır
Erken periyotta takviye çok önemli
Dil ve konuşma mahareti basamaklı olarak ilerler münasebetiyle erken periyotta bahsedilen zorlanmaları yaşayan çocuklar gerekli dayanağı almadıklarında sonrasında edinmeleri gereken lisan hünerlerinde de zorluk yaşamaya devam edebilirler Yetişkinlik periyodunda dahi lisanı kurallarına uygun konuşmakta mecaz ve dolaylı anlatımları anlamakta ve kullanmakta sohbeti kişiye yere konuya uygun başlatmakta ve sürdürmekte akranlarına emsal bir lisan kullanmakta zorlanmaya devam edebilirler
Akranlarına nazaran farklılık gözlemlendiğinde dikkat
Otizmli çocukların lisan ve konuşma hünerlerinde ortaya çıkan problemlerin vakit kaybetmeden aşılabilmesinin ehemmiyetini vurgulayan Lisan ve Konuşma Terapisti Hazel Ezgi Dündar Çocuğunuzun lisan ve bağlantı hünerlerinde akranlarına nazaran bir farklılık olduğunu düşündüğünüzde yapılması gereken birinci ve en gerçek hareket bir lisan ve konuşma terapisti ile görüşmek olacaktır Her çocuk teşhisten bağımsız olarak özgündür Çocuğunuzun lisan konuşma ve irtibat marifetlerinin bahsin uzmanı tarafından kıymetlendirilmesi hem muhtaçlık var ise terapi almak konusunda gecikmemek hem de çocuğunuzun gelişimini birlikte geçireceğiniz vakitte en verimli biçimde desteklemek için size yanlışsız bir yol haritası sunar dedi
Dil ve konuşma terapisti ailelere yol gösteriyor
Dil ve Konuşma Terapisti Hazel Ezgi Dündar lisan ve konuşma terapistinin ailelere kıymetlendirme ve terapi sürecinde çeşitli yönlendirmelerde bulunabileceğini belirterek bunları şöyle sıraladı
Çocuğunuzla lisan gelişimini destekleyecek halde oyun oynamayı ve onu oyuna teşvik etmeyi
Çocuğunuzun başta sizinle olmak üzere etrafındakilerle nasıl etkileşim kurabileceğini
Etkileşimin ve oyunun hem çocuğunuzun faydasına hem de hepiniz için keyifli olabilmesi için yapılabilecekleri
Çocuğunuzu taklit edebilmeyi ve onun sizi taklit ederek lisanı edinmesi için öncül şartları sağlayabilmeyi
Çocuğunuzun kelamlı olmasa da sizinle kurduğu irtibatı görüp ona anlaşıldığını hissettirerek etkileşimlerini pekiştirmeyi
Çocuğunuzla sizi takip edebileceği taklit edebileceği süratte sadelikte ve ilgisini çekebilecek biçimde bağlantı kurabilmeyi
Çocuğunuza bir şeyler öğretmeyi hedefleyerek değil bağlantısı temel alıp ona da konuşma fırsatları yaratarak etkileşim kurmayı
Çocuğunuzun ilgisini nasıl takip etmeniz gerektiğini ve bu durumda onu nasıl destekleyebileceğinizi ayrıntılı olarak anlatır size model olur ve bu süreçte sizinle iş birliği içinde olur
Çeşitli metot ve yaklaşımlar kullanılabiliyor
NP Feneryolu Tıp Merkezi Lisan ve Konuşma Terapisti Hazel Ezgi Dündar otizmli çocukların konuşmayla ilgili meselelerinde kullanılan prosedürlere ait olarak da şu bilgileri verdi
Dil ve konuşma terapisi sürecinde bu hususta zahmet yaşayan çocuğun dil konuşma ve irtibat maharetlerini desteklemeye yönelik Floortime yaklaşımı Prompt tekniği More than words programı doğal lisan öğretim tekniği Hanen tekniği üzere pek çok formül ve yaklaşım kullanılabilir Bu süreçte çocuğun akranlarına muadil lisan maharetlerini kazanmasını hızlandırmak amaç alınır Öncelikle irtibat ve etkileşime olan ilgisini arttırmak bu hünerleri edinmesini desteklemek ve edindiği bu hünerleri günlük hayatında kullanmasını sağlamak için gerekli formda bir terapi süreci planlanır Lisanı belirli bir seviyede edinmiş olsa da akranlarından oral motor hünerler sesletim sözcük dağarcığı lisanı kullanım hünerleri akıcı konuşma üzere diğer alanlarda farklılık gösteren çocuklar bu alanlarda da desteklenir
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
