Cinsel Sıhhat ve Üreme Sıhhati Hakları Platformu Durum Tahlil Raporu’na nazaran, Türkiye’de çocuk yaştaki evliliklerin yasallaştırılması ve yaygın olmasına bağlı olarak, eğitim müddeti kısalırken, yoksulluk, şiddet ve riskli gebelikler artıyor.
Giresun’da ailesinin zoruyla nişanlandığı Hüseyin Can Gökçek tarafından öldürülen 16 yaşındaki Sıla Şentürk’ün başına gelenler, erken yaşta yapılan evlilikleri tekrar gündeme getirdi. Cinsel Sıhhat ve Üreme Sıhhati Platformu (CİSÜ), Türkiye’de çocuk yaşta erken ve zorla yapılan evlilikler sonucunda ortaya çıkan ergen gebeliklere dikkat çekerek, “Anne, bebek ölümlerinin azalması için ergen evliliklerinin önüne geçilmelidir” dedi.
CSÜS Durum Tahlil Raporu’nda şu sözlere yer verildi: “Çocuk yaşta, erken ve zorla evlilikler konusunda yapılmış çalışmalara toplu olarak bakıldığında, bunun global bir sorun olduğu, daha çok kız çocuklarını etkilediği, toplumsal ve ekonomik alanda faaliyet gösteren kurumlara esaslı formda yerleşmiş olduğu görülüyor. Bu olgunun toplumsal, kültürel, toplumsal normlar ve gelenekler yoluyla, farklı nedenlerle devam ettiği; aile, toplumsal cinsiyet eşitsizliği, yoksulluk ve ekonomik açıdan hayatta kalma stratejileri, gelenekler ile kültür ve inançsız ortamlarda yaşama üzere olguların iç içe geçerek erken evlilikleri teşvik ettiği ve pekiştirdiği gözleniyor.”
Ergenlerin birinci mevt nedeni ‘gebelik’
CİSÜ Platformu ismine konuşan Türkiye Aile Planlama Vakfı Genel Koordinatörü Nurcan Müftüoğlu, ebeveynlerin ve çocukların eğitim seviyesi düştükçe erken yaşta evliliklerin oranının da arttığını vurgulayarak, “Sağlık ile ilgili göstergelerden ve ülkelerin gelişmişlik seviyelerini belirten en kıymetli göstergelerden biri de anne vefatları… Ergenlerin dünyada birinci vefat nedeni gebelik ve doğum komplikasyonlarıdır. Erken yaşta evlilikler eğitim müddetini kısaltırken; yoksulluğu, şiddeti, güçsüzlüğü, riskli gebelikleri, olumsuz sıhhat sonuçlarını artırıyor. Ergen yaşta evlilik nedeniyle bayanların çok fazla üreme sıhhati meseleleri yaşadıkları; yüzde 11,29’unda yüksek tansiyon yüzde 5’inde gebelikte diyabet ve yüzde 9,2’sinde enfeksiyon olduğu belirlendi. Ayrıyeten, bayanların yüzde 62’si eşi tarafından şiddet görürken, yüzde 77,1’i ilkokul mezunu ve yüzde 80’i konut hanımı, yüzde 22,9’unun ise sıhhat teminatı bulunmuyor. Hamile ergenlerin daha az toplumsal sıhhat garantisine sahip olduklarını, evlilik dışı çocuk sahibi olma oranlarının daha yüksek olduğunu ve doğum öncesi bakım alma oranlarının kıymetli ölçüde düşük olduğunu ve yetişkinlere nazaran çok daha ileri gebelik yaşlarında doğum öncesi bakım için hastanelere başvurduklarını görüyoruz” dedi.
Türkiye’de çocuk yaştaki evliliklerin yasallaştırılarak yaygın olmasına bağlı olarak, ergen devirdeki gebeliklere sık rastlandığına dikkat çeken Müftüoğlu, “Bu yaş kümesindeki gebelikler çok riskli oluyor, hasebiyle gebeliğe bağlı komplikasyonlar artıyor. Çocuk yaştakilerin tüm geleceklerini olumsuz etkileyen ergen gebeliklerde beden yapısı uygun gelişmediğinden sezaryen oranları da artıyor. Ayrıyeten ergen gebeliğe bağlı olarak yenidoğanda görülen komplikasyonlar artıyor” diye konuştu.
Erken doğum riski çok yüksek
TÜİK datalarına nazaran ergen gebelik suratının binde 17, Türkiye Nüfus ve Sıhhat Araştırması datalarına nazaran ise binde 30 olduğunu lisana getiren Müftüoğlu, Ankara’da 582 ergen hamilede yapılan çalışmaya nazaran ergen gebeliklerin yüzde 71,8’inin planlanmamış gebelikler olduğunu vurguladı. Müftüoğlu, şunları söyledi: “Ergen gebeliklerde olağan annelere nazaran erken doğumun riskleri 2,46 kat, preeklampsi riski 2,14 kat daha yüksek… Maalesef Kalkınma Planımızda da ergen hamilelik kaynaklı anne bebek ölümlerinin önlenmesine ait amaçları de göremiyoruz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
