Sağlıksız yeme-içme alışkanlıkları bilhassa çocukların sıhhatini olumsuz etkileyebiliyor. Doğuştan gelen böbrek hastalıkları da dahil olmak üzere çocuklarda pek çok böbrek meselesinin görüldüğünün altını çizen Anadolu Sıhhat Merkezi Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Sevinç Karaaslan Bıyıklı, “Çocuklarda kimi yeme içme alışkanlıkları, pek çok böbrek hastalığına davetiye çıkarabiliyor. Hazır içecekler ve paketli besinlerin sık tüketimi, idrara çıkmanın ertelenmesi ve gün içinde az su tüketilmesi böbrek sıhhatini olumsuz etkileyebiliyor. Böbrek sıhhati için sağlıklı beslenme epeyce önemli” açıklamasında bulundu.
İdrar yolu enfeksiyonunun, böbrek taşı ve doğumsal böbrek hastalıklarının tüm yaş kümelerinde görülebildiğini belirten Anadolu Sıhhat Merkezi Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Sevinç Karaaslan Bıyıklı, “Özellikle idrar yolu enfeksiyonu geç ya da yetersiz tedavi edilirse, tekrarlanırsa ve böbrek iltihabı yaratılırsa çok tehlikeli durumlara neden olabilir. Böbrekte hasar bırakan iltihap ileri yaşlarda hipertansiyona, böbrek yetersizliğine, büyüme geriliğine, kansızlığa, gebelikte albuminüri ve gebelik zehirlenmesine kadar gidebiliyor. Obezite ve diyabet ise çocuklarda protein yükselmesi ve hipertansiyona bağlı böbrek işlevlerinde bozulma ve böbrek taşları üzere meseleleri beraberinde getirebiliyor” dedi.
Kronik böbrek hastalığı olan çocuklar yakından takip edilmeli
Böbrekler kandaki toksinleri filtreleme yeteneğini kaybettiğinde böbrek yetmezliğinin ortaya çıktığını ve bu durumun üç aydan uzun müddet ile geri dönüşümsüz ve ilerleyici olarak bozulması halinde kronik böbrek hastalığı olarak tanımlandığını hatırlatan Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Sevinç Karaaslan Bıyıklı, “Tıpkı yetişkinlerde olduğu üzere çocuklarda da görülen bu durumun Türkiye’deki sıklığı, Credit-C çalışmasına nazaran 5-12 yaş aralığında 3079 çocukta 4 olarak bildiriliyor. Çocuklarda böbrek sıkıntılarının nedenleri ortasında; doğumsal böbrek hastalıklarını, (vezikoüreteral reflü, idrar kanalı darlıkları, idrar kanalı genişlikleri, tek böbrek, yapışık böbrek, mesane hastalıkları gibi), kistik böbrek hastalıklarını, böbrek hasarlarını, iltihap durumlarını, böbrek taşlarını, ailesel hastalık hikayelerini ve damar hastalıklarını sayabiliriz” formunda konuştu.
Kronik böbrek hastalığı olan çocukların tertipli aralıklarla takip edilmesi gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Sevinç Karaaslan Bıyıklı, “Bu takipler sırasında büyüme gelişmeleri, kan basıncı, idrar analizi ve idrar protein düzeyleri, kan analizleri ile böbrek işlevleri, mineral istikrarı, kansızlık, vitamin seviyeleri kıymetlendirilerek ilaç tedavileri uygulanmalı. Böbrek işlevlerinin en son basamağa geldiği, idrar ölçüsünün çok az düzeye indiği ya da idrarın hiç olmadığı, beslenmenin bozulduğu durumlarda, kalp ve öbür organları da etkileyen bozukluklar ortaya çıktığında ise diyaliz tedavisi ya da böbrek nakli tedavisi gerekiyor” dedi.
İlk besin periyodunda beslenme seçimi önemli
Sağlıklı beslenme alışkanlığının bebeklikte başladığını vurgulayan Anadolu Sıhhat Merkezi Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Sevinç Karaaslan Bıyıklı, “Ebeveynler çocukları birinci ek besinlerle tanıştırdıkları periyottan itibaren mevsiminde, doğal, besinler sunmaya itina göstermeli. Anne ve babalar besin tercihleri ile çocuklara örnek olduklarını da unutmamalılar. Zerzevat yemeyen bir annenin ya da hazır içecekler tüketen bir babanın çocuğunun tencere yemeklerini sevmesini beklemek gerçekçi olmaz” halinde konuştu. İşte Doç. Dr. Sevinç Karaaslan Bıyıklı’dan, çocukların böbrek sıhhatini korumak için anne-babalara teklifleri:
- Çocuklarınızı işlenmiş ve tuzlu besinlerden mümkün olduğunca uzak tutun. Tuz, şeker ve işlenmiş besinlerden kısıtlı, istikrarlı protein, yağ ve karbonhidrat içeriğine sahip meyve, zerzevat ve süt kümesi besinleri tüketmelerine itina gösterin. Çocuklarınızı birinci 1 yaşta tuz, birinci 3 yaşta şeker ile tanıştırmayın.
- Şeker oranı düşük portakal, mandalina, nar üzere kış meyveleri ile salatalık, çilek üzere yaz besinleri çocuklara orta öğün olarak günde 1-2 porsiyon verilebilir. Kuru yemiş (kavrulmamış), kuru meyve, meyve pestilleri, kaşar peyniri, dondurma, tahin-pekmez, konut imali kekler de porsiyon ölçüsüne dikkat edilerek tüketilebilir. Çikolata, gofret, hazır dondurma üzere eserler ise haftada birden daha sık olmamak kaydıyla ufak porsiyonlar biçiminde verilebilir.
- Yemek yanında salata, yoğurt bulundurun, orta öğünlerde meyve, çiğ zerzevat, kuru yemiş-kuru meyve, süt tüketimini özendirin. Ayaküstü atıştırmaları engelleyin, çocuklarınızın televizyon ve bilgisayar karşısında yemek yemelerine müsaade vermeyin.
- Gün içinde kâfi su tüketmelerine takviye olun. Yaşa nazaran değişmekle birlikte günde 1-1,5 litre su tüketilmelidir.
- İdrarın ertelenmesinin faydalı olmadığını anlatın. 3 saat orta ile, günlük ortalama 6 sefer tuvalete gidilmesi ülküdür.
- Doktora müracaattan ağrı kesici, ateş düşürücü, antibiyotik ya da öbür ilaç / bitkisel eser kullanmayın.
- Haftada en az 3 gün fizik aktivite yapmalarını sağlayın. Ailece yürüyüşler yapabilir, çocuklarınızın erken yaşta sevdikleri bir spor ile uğraşmalarını destekleyebilirsiniz.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
