Dünyadaki mikroplastik kirlenmenin en kıymetli nedeninin insan üretim ve tüketim alışkanlıkları olduğunu belirten uzmanlar karbon Büyükesat Escort ayak izimizi azaltmaya çalıştığımız üzere plastik ayak izimizi de azaltmamız gerektiğine dikkat çektiler
Bilim insanlarının insan kanında mikroplastik tespit etmesi mikroplastik kirlenmesinin boyutlarını ortaya koydu Mikroplastikler büyük plastiklerin bozulmasıyla oluşuyor Elvankent Escort ve 0 0001 5 mm boyutlarındaki plastik parçacıkları tüm dünyaya yayılıyor Yapılan araştırmalar tatlı su kaynaklarından ziraî topraklara okyanuslardan kutuplara ormanlardan bahçemizdeki toprağa kadar dünyanın neredeyse tüm bölgelerinde çeşitli boyutlarda Beşevler Escort mikroplastik kirlenmesinin olduğunu gösteriyor Uzmanlara nazaran birebir halde üretmeye ve tüketmeye devam edersek etrafa ve sıhhate ziyanlı olan mikroplastiklere gelecekte çok daha fazla maruz kalabiliriz
Geoteknik Anabilim Kısmı öğretim üyeleri Prof Dr Mehmet Murat Monkul ve Doç Dr Hakkı Oral Özhan bu kıymetli meseleye dikkat çekmek maksadıyla Polymers isimli memleketler arası mecmuada geoteknik mühendisliği ve topraklardaki mikroplastik kirlenmesine ait bir makale yayınladı Geçen 5 yıl boyunca mikroplastik zemin toprak ile ilgili yapılan bilimsel çalışmaları da irdeleyen Prof Dr Monkul ve Doç Dr Özhan dünya genelindeki bilimsel yayınların tarandığı data tabanı olan Web of Science çekirdek koleksiyonunda mikroplastik zemin toprak bağlantısı ve kirliliğine dair araştırma yapan mühendislik alanlarının çok kısıtlı olduğunu belirledi
Multidisipliner Yaklaşımla Ele Alınmalı
Mikroplastiklerin deniz kara ve hava canlılarının besin zincirlerine davetsiz konuk olarak girdiğini belirten Prof Dr Monkul Yalnızca çevreyi kirletmiyoruz tıpkı vakitte canlıların besin zincirine de uzun vadeli biyolojik tesirlerini bilmediğimiz sentetik bir maddeyi giderek artan ölçülerde dâhil etmeye devam ediyoruz dedi Mikroplastik kirlenmesiyle uğraşın multidisipliner bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini vurgulayan Yeditepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Geoteknik Anabilim Kolu öğretim üyesi Prof Dr Mehmet Murat Monkul geoteknik mühendislerine de burada kıymetli vazifeler düştüğünü kaydetti
Kirlenmenin Sebebi Üretim ve Tüketim Alışkanlıkları
Kamuoyunun duyarsızlığına dikkat çeken Prof Dr Monkul Aslında kirlenmenin en kıymetli sebebi biziz Yani insanların tüketim alışkanlıkları Tüm dünyada yıllık yaklaşık 400 milyon ton plastik üretiliyor Birtakım projeksiyonlarda bunun 2050 yılında iki katına çıkacağı belirtiliyor Bilim dünyasının bir kısmı haricindeki kamuoyu maalesef durumun ciddiyetinin gereğince farkında değil Temel tehlikeli nokta budur Pekala karbon ayak izimizi azaltmaya çalıştığımız kadar plastik ayak izimizi azaltmaya çalışıyor muyuz diye sordu
3 Milyar Mikroplastik Parçacık Etrafa Bırakıldı
Yeditepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Geoteknik Anabilim Kolu öğretim üyesi Doç Dr Hakkı Özhan da 2018 yılında yapılan araştırmaya nazaran Avrupa Birliği ülkelerinde yıllık yaklaşık 52 milyon ton evsel atığın atık depolama alanlarında biriktirildiğine işaret etti Özhan Bunun sonucunda da yaklaşık 3 milyar mikroplastik parçacığının etrafa bırakıldığını görüyoruz Yalnızca Avrupa ülkelerindeki datalar bile olayın boyutlarını göstermek açısından kıymetli bir sayı Dünya genelinde durumun çok daha vahim olduğunu kestirim edebiliyoruz Kimi istatiksel bilgilere nazaran 2021 yılında Türkiye de çıkan yıllık plastik atık ölçüsü yaklaşık 5 milyon 600 bin tondur Bu ölçü ile dünya genelinde en fazla plastik atık üreten dokuzuncu ülkeyiz Türkiye için yüksek sayılabilecek yıllık plastik atık ölçüsü etraf kirliliği ve canlı sıhhati bakımından epey düşündürücüdür diye konuştu
Mikroplastikler Toprağa Sızıyor
ABD Kanada Çin İspanya Meksika Almanya üzere ülkelerde yapılan çalışmaların da atık depolama alanlarının yanı sıra kıyı toprağı ziraî alanlar orman alanları endüstriyel faaliyetlerin ağır olduğu maden atıklarının biriktirildiği alanlardan mikroplastiklerin toprağa sızdığıyla ilgili birçok çalışmanın bulunduğunu kaydeden Doç Dr Hakkı Özhan şunları kaydetti
Araştırmalar denizler ve suların yanı sıra toprakta da mikroplastik varlığının ne kadar tehlikeli olduğunu bize göstermekte Türkiye de yapılan çalışmalarda da mikroplastiklerin canlı sıhhati üzerindeki olumsuz tesirinin olduğu gözlemlenmiş tabirlerini kullandı
Dikkatimizi Plastik Atıkların Depolandığı Alanlara Vermeliyiz
Topraktaki mikroplastik kirlenmesinin önüne geçmek için birinci tedbirin plastik tüketiminin azaltılması tek kullanımlık plastiklerden vazgeçilmesi olduğunu kaydeden Prof Dr Monkul şunları kaydetti
Geoteknik anabilim kısmı da tabanların toprakların mühendislik özellikleriyle ilgileniyor Topraktaki mikroplastiklerin yayılımının yerlerin çeşitli geoteknik parametreleriyle de ilgili olduğunu düşünüyoruz Ayrıyeten mikroplastik kirlenmesiyle gayret edebilmek için dikkatimizi bilhassa plastik atıkların depolandığı alanlara vermemiz gerekiyor Zira buralar tıpkı vakitte büyük plastiklerin çeşitli fizikî ve kimyasal tesirlerle bozunarak mikroplastiğe dönüştüğü değerli bir kirlenme kaynağı Münasebetiyle çöp depolama alanları aslında bizim için gözlerin çevrilmesi gereken yerler Gayri resmi yasadışı döküm ve depolama yapılan alanlar rastgele bir geoteknik mühendisliği hizmeti almadığı için tabanlardaki topraktaki mikroplastik kirliliği açısından çok daha tehlikeli
Çevre İklim İstikrarı Gözetilmeli
Atık ithalatının altını çizen Doç Dr Özhan ise son yıllarda ülkelerin bu hususta tedbirler almaya başladığına işaret ederek kelamlarını şöyle sürdürdü
Bahsettiğimiz mikroplastik oluşumunu tetikleyen plastik atıkların gerçek formda depolanması ve depolandığı yerlerde de toprağa karışmasının önüne geçilmesi için uygun geoteknik uygulamalarla bu alanların sızdırmazlıklarının sağlanması gerekiyor Topraklarda mikroplastik kirliliğin önüne geçilmesi için farklı yenilikçi gereçlerin kullanımını öneriyoruz Böylece yerlerin geoteknik performansını artırmak mümkün olabilecektir Biz organik bazlı etraf dostu karbon salınımının önüne geçebilen çevre iklim istikrarını sağlayacak olan hususların kullanımını teşvik etmeliyiz Geoteknik mühendislerinin de bu hususta yapacağı çok şey var aslında Mikron boyutundaki plastik parçacıklarının alttaki bariyer gerecini aşıp yer altındaki toprağa ve yer altı suyuna karışması mümkün Bu da lakin tasarımı yeterli yapılmış bariyer sistemleri ile önlenebilir Türkiye deki uygulamaların da bunu gözeterek yapılması gerekiyor
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
