Dünya Su Günü’nde, yer altı sularına dikkat çeken Escarus Genel Müdürü Dr. Kubilay Kavak, “Dünyadaki tatlı suyun neredeyse tamamı yer altı sularından oluşuyor. Daima artan su gereksinimi ve değişen iklim şartları ise yer altı suları üzerindeki baskıyı süratle artırıyor. Dünyanın birçok yerinde önemli bir su kıtlığı ve kirlilik gözlenirken, içme suyu kaynaklarını, sanitasyon sistemlerini, çiftçiliği, sanayiyi ve ekosistemleri besleyen yer altı sularının korunması için tahlile yönelik somut adımların süratle atılması gerekiyor” dedi.
Birleşmiş Milletler tarafından 1993 yılında ilan edilen ve o tarihten bu yana her yıl 22 Mart’ta farklı bir tema ile kutlanan Dünya Su Günü, bu yıl toprağın derinliklerinde saklanan ve dünyanın en pahalı kaynaklarından olan yer altı sularına dikkat çekiyor. Ömrün kaynağı olan suya hak ettiği bedelin verilmesini, pak ve inançlı suya erişemeyen 2 milyardan fazla insanın fark edilmesini ve global su krizine karşı harekete geçilmesini odağına alan Dünya Su Günü ile, altıncı Sürdürülebilir Kalkınma Gayesi altında yer alan “2030 yılına kadar herkes için su ve sanitasyon” maksadında somut ilerlemeler kaydedilmesi amaçlanıyor.
“Hastalıkların yüzde 80’inden fazlası, pak suya erişim meselesinden kaynaklanıyor”
Escarus (TSKB Sürdürülebilirlik Danışmanlığı A.Ş.) Genel Müdürü Dr. Kubilay Kavak, Dünya Su Günü kapsamında yaptığı açıklamada, “Yer altı sularını yüzeye çıkarmadan görmek kolay olmasa da bu suların kalite ve ölçülerinde bir değişiklik olması durumunda oluşan tesirleri her yerde görmek mümkün. Günümüzde ekonomik gelişme ve nüfus artışı ile yanlışsız orantılı olarak artan kirleticiler, su kaynaklarının kirlenmesine neden oluyor ve kişi başına düşen pak su ölçüsü gün geçtikçe azalıyor. Kirletici yükü yüksek olan sular, sanitasyon ve hijyen meselelerini da beraberinde getiriyor. Dünya üzerinde 3,6 milyar kişinin inançlı bir halde yönetilen sanitasyon hizmetine sahip olmaması ve 2,3 milyar kişinin konutunda su ve sabun bulunan bir el yıkama düzeneği bulunmaması, maalesef düşündürücü bir istatistik olarak önümüzde duruyor. Bilhassa sanitasyon ile bağlı olan sorunların, gelişmekte olan ülkelerde hastalıkların yüzde 80’inden fazlasının temel kaynağı olduğu biliniyor. Pandemi ile birlikte pak suya erişimin ne derece kıymetli olduğu bir kere daha ortaya çıktı. Başka yandan, global ısınmaya bağlı olarak yaşanan sıcaklık artışları da suyun ölçüsünü ve kalitesini her geçen gün daha büyük ölçekte etkiliyor” dedi.
Dünyadaki tatlı suyun neredeyse tamamının yer altı sularından oluştuğunun altını çizen Kavak, daima artan su gereksinimi ve değişen iklim şartlarının yer altı suları üzerindeki baskıyı süratle artırdığını; dünyanın birçok yerinde önemli bir su kıtlığı ve kirliliğinin gözlendiğini; içme suyu kaynaklarını, sanitasyon sistemlerini, çiftçiliği, sanayiyi ve ekosistemleri besleyen yer altı sularının korunması için tahlile yönelik somut adımların atılmasının kıymetli olduğunu tabir etti.
“Türkiye su azlığı çeken ülkeler ortasında yer alıyor”
Dr. Kubilay Kavak, yer altı sularının görünmeyen bir kaynak olduğu bölümlerin başında “tarım” kesiminin geldiğini belirterek kelamlarına şöyle devam etti: “Tarımsal sulama gayesiyle kullanılan suyun yaklaşık yüzde 40’ı yer altı sularından temin ediliyor. Öteki yandan, tarım bölümünde pestisit ve gübrelerin denetimsiz kullanımı sonucunda meydana gelen ve noktasal kaynaklı kirliliğe kıyasla denetim altına alınması epey güç olan yayılı kirlilik riski, su kaynaklarını tehdit etmeye devam ediyor. Yer altı sularının sürdürülebilir idaresi, iklim değişikliğine ahenk istikametinde de kritik bir rol oynuyor. Tüm canlılar için elzem olmasının yanında, birtakım canlılar için yegâne hayat ortamı olan suyun korunması, yalnızca insanlık için değil, tüm canlılık için son derecede değerli. Ülkemizde kişi başına düşen su ölçüsü, 2020 yılı prestijiyle 1.346 metreküp. Bu bilgi, ülkemizin su azlığı çeken ülkeler ortasında yer aldığını gösteriyor. Öteki yandan, bu kıymetin 2050 yılında 1.120 metreküpe kadar düşeceği ve su kıtlığı için hudut paha olarak kabul edilen 1.000 metreküpe yaklaşacağı kestirim ediliyor. Tüm bu datalar göz önünde bulundurulduğunda, suyun kıt bir kaynak olarak ele alınması, yer altı su kaynaklarının tükenmesinin yaratacağı problemlerden kaçınmak için güç, arazi kullanımı ve sulama konusunda dengeli siyasetler geliştirilmesi gerekliliği net bir formda ortaya çıkıyor. Toplumun farkındalığının artırılması ve ferdî su savurganlığını önlemeye yönelik çalışmalar da su kıtlığı ile çaba ve su kaynaklarının korunması noktasında kilit bir role sahip. Bu bağlamda, suyun kıymeti ve korunmasının değerine ait eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarının yaygınlaştırılması sorunların tahlili için yürütülmesi gereken en önemli faaliyetler ortasında yer alıyor. Biz de Escarus olarak Dünya Su Günü’nde su kaynakları konusunda bütüncül bir yaklaşımla hareket etmenin ne derece kıymetli olduğunun altını çizmek istedik. Yalnızca bir gün değil, her gün su günü olsun!”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
