Adet devri ağrısı menstural döngünün olağan bir modülüdür Bayanların yarısından fazlası adet sırasında bazen hafif Sarıyer Escort bayan bazen de şiddetli ağrılar yaşamaktadır Bu ağrılar dönemsel olarak bayanları toplumsal hayatlarında zorlayabilir . Bu devirde bayanlar en çokdepresyon, yorgunluk hissi, çok ahenge etrafa ilginin azalması, sonluluk, gerginlik, asabileşme, hüzün hali, öfke ve dikkat azlığı üzere his durumları ile baş etmeye çalışıyorlar.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum kısmından Dr Öğr Üyesi Şefik Gökçe Şiddetli regl Escort Sarıyer ağrıları hakkında bilgiler verdi
Premenstruel Sendrom PMS bayanlarda adet öncesi periyotta adetten yaklaşık 1 hafta evvel başlayan ruhsal ya da fizikî bir grup kahırlara ve gerginliklere verilen isimdir PMS bayanlarda Sarıyer Escort adet döngüsünün yumurtlama işlevinden sonra başlayan geç luteal faz denilen periyotta göğüslerde şişkinlik baş ağrısı halsizlik ve kilo alımı üzere fizikî ve depresif his durumudur Gerginlik üzere ruhsal belirtilerle ortaya çıkan tablo mensturasyonun başlamasıyla ortadan kalkar
Her yıl yaklaşık 12 defa adet gören bir bayan için yılda yaklaşık 3 4 ay külfetli bir devri tabir eder ki bu büyük bir sayıdır ve kişinin hayat kalitesini düşürmektedir Genellikle 25 35 yaş ortasında başlayan PMS belirtileri kadınların yaklaşık 85’inde görülür. Lakin bunların yalnızca 5’inda günlük hayat önemli manada etkilenir.
PMS’nin nedenleri
PMS’nin nedeni tam olarak belirli değildir Mineral yetersizliği magnezyum çinko Vitamin yetersizliği A B vitaminleri Hormonal dengesizlik Progesteron yetmezliği ve başka birtakım hormanal bozukluklar Kan şekerinin düşük olması Bedende çok sıvı tutulması Beyindeki birtakım kimyasal ileticiler Bastırılmış cinsel istek ruhsal nedenler olarak sıralansa da en şimdiki analiz merkezi hudut sisteminde oluşan hassaslık varsayımıdır Bu varsayıma nazaran PMS hormonal bir dengesizlikten çok hormonlardaki normal değişikliklere karşı çok hassaslığın oluşmasıdır Hormonal işleyişte adet nizamına bağlı olarak döngüsel bir formda ortaya çıkan olağan değişikliklere karşı hassas olan bayanlarda bu değişiklikler merkezi hudut sisteminde ve etrafındaki öteki amaç dokularda PMS ile bağlı biyokimyasal olayları tetiklemektedir Merkezi hudut sisteminde adet öncesi gerginlik belirtilerinin ortaya çıkmasına yol açan süreçlerde en kıymetli rolü serotonin hormonu üstenmektedir His durum durumlarında çok değerli bir rol oynadığı düşünülen bir beyin kimyasalı olan serotoninin dalgalanmaları PMS semptomlarını tetikleyebilir Adet öncesi gerginlik sendromu PMS olan bayanlarda yapılan çalışmalar olağan bayanlara kıyasla serotonerjik sistemde birçok farklılıklar olduğunu göstermiştir
PMS’nin belirtileri
PMS bazen tüm beden sistemlerini ağır formda etkileyebilir ve bu durumda her organa ilişkin belirtiler meydana gelebilir kadıların toplumsal ve iş hayatını olumsuz etkilediğinde bireyde depresyona dahi sebebiyet verebilir PMS’nin ruhsal belirtileri depresyon yorgunluk hissi çok ahenge etrafa ilginin azalması his durumu dalgalanmaları sonluluk gerginlik asabileşme hüzün hali öfke dikkat azlığı halinde olabilir Öbür belirtiler ise
- Memelerin olgunlaşması büyümesi ve ileri derecede hassaslaşması halinde göğüs belirtileri olabilir
- Vücutta ödemlere su tutulumuna ve değişik bölgelerde şişliklere yol açar Bu devirde beden yükünde 2 3 kiloya kadar yük artışı olabilir
- Baş ağrısı bulantı kusma kabızlık ishal iştah artışı çok susama alkole tahammülsüzlük cinsel istek artışı akne sivilce ortaya çıkması öteki sık gözlenen belirtilerdir
PMS tanısı
PMS yi teşhis etmek için fizikî bulgular yahut laboratuvar testleri yoktur Belirtiler öngörülebilir adet öncesi tertibinin bir modülüyse tabip tarafından muhakkak bir semptom PMS’ye bağlanabilir Adet öncesi periyotta birtakım şikayetlerle başvuran her bayana PMS tanısı koymak bayanın gereksiz yere birtakım tedavilere ve bunların yan tesirlerine maruz kalması manasına geleceğinden lakin birtakım kriterleri taşıyanların PMS tanısı konur PMS’li bayanların çoklukla kendi kendilerine teşhis koyarak doktora başvururlar Lakin bu bayanların birçoklarında ya abartılmış premenstruel belirtiler kelam bahsidir ya da öteki bir hastalık vardır Teşhisin düzgün koyulup tedavinin gerçek bir halde verilmesi için tam bir jinekolojik sorgulama ve muayene yapılmalı kimi destekleyici laboratuvar tetkikleriyle tanıya gidilmelidir Kronik yorgunluk sendromu tiroid bozuklukları ve depresyon ve anksiyete üzere his durum bozuklukları dahil birtakım durumların PMS’yi taklit edebildiği unutulmamalıdır Bu ayrımı yapmak ve net bir teşhis sağlamaya yardımcı olmak için tiroid işlev testi yahut ruh hali tarama testleri üzere testler istenebilir
Premenstrüel sendrom tanısı için aşağıdaki kriterlerden en az birinin son 3 ay boyunca adet öncesi devirde görülmesi ile PMS tanısı konur PMS belirtilerinin adetten 5 gün evvel başlaması ve adetin 4 Gününden itibaren de bu şikayetlerin geçmesi gerekir
- Depresyon
- Öfke patlamaları
- Gerginlik
- Anksiyete
- Sinirlilik
- Sosyal çekilme
- Başağrısı
- Memelerde hassasiyet
- Karında şişlik
PMS tedavisi
Henüz PMS’a tam olarak tesirli ilaç bulunamamaktır Belirtileri hafif ya da orta şiddetle olan hastalar için ilaç tedavisi dışında alınabilecek tedbirlerden düzgün yarar görülebilir
En değerlisi ruhsal dayanaktır Bunun birtakım bayanlarda olabileceği belirtilerin giderek kötüleşmeyeceğini tersine yaşı ilerledikçe azalacağı olayın hormonlara karşı dokuların bir tıp hassas karşılığı olduğu birçok bayanda bu belirtilerin olduğunu ve tedavisi olan hastalık olduğunu bilmesi gerekir
Doğum denetim hapları Bu ilaçlar bilhassa beraberinde regl düzensizliği ve dismenore adet sancısı olan PMS hastalarında yarar gösterir Lakin kimi bayanlarda doğum denetim hapı kullanımı PMS’nin ruhsal belirtileri şiddetlendirebilmektedir
Ağrı kesici iltihap giderici ilaçlar Belirtiler başlar başlamaz tertipli alındığında ve adetin ikinci üçüncü gününe kadar kullanıldığında bu ilaçlar bilhassa PMS ile bir arada adet sancısı üzere ek belirtileri olan bayanlarda yararlı olabilmektedir
GnRH analogları Bu hormon ilaçları yumurtalıkları büsbütün susturarak östrojen progestron salgısı sıfırlayan ilaçlardır Dikkatli bir kıymetlendirme sonrası kesinlikle tabip denetiminde kullanılmaları gerekir Uzun müddet kullanıldıklarında kemik erimesi üzere önemli sonuçlar doğurabileceklerinden tedavi müddeti uzayacaksa beraberinde östrojen desteği yapılır
Histerektomi Rahimin alınması PMS’de tüm usuller başarısız kalındığında yumurtalıklarla birlikte rahim ameliyatla çıkarılır Lakin günümüzdeki tesirli ilaçların sayesinde giderek az uygulanan bir tedavi biçimi haline gelmiştir
Ödem şişmeleri olanlar için tedavi Nikotin ADH vücutta su tutan hormon salgısını uyardığı için sigara azaltılmalı en yeterlisi bırakılmalıdır Sol tarafta yatılarak uyunması genel beden ödemi olanlarda yararlıdır Ödem tedavisinde kimi idrar söktürücüler yarar verebilirler
Gıdalar Kafein kahve çay çikolata kola ve kimi ağrı kesicilerde bulunur PMS bağlı baş ağrılarının ve göğüs ağrılarının kötüleşmesine neden olabilir PMS’li bayanlar siklusun ikinci yarısında yumurtlama sonrasında alkole karşı çok hassaslık geliştiğinden bu günlerde alkol alınması PMS belirtilerin artmasına neden olabilir Şişmeleri ödem olanlar için sigara azaltılmalı yahut bırakılmalıdır Zira nikotin bedende su fiyat hormonal salgısını uyarır Sol tarafına yatılarak uyuması genel beden ödemi olanlar da yararlıdır Gerekirse tuz kısıtlanmalıdır Yeniden diyette kırmızı et azaltılmalı balık zerzevat ve meyve tercih edilmelidir
Egzersiz Sistemli antrenman PMS’nin belirtilerini azaltır Muhtemelen bu durum beyin endorfin düzeyini artırıcı özelliğine bağlıdır Endorfin bedenden salgılanan morfin dir ve rahatlatıcı gevşetici özellikleri vardır Ayrıyeten bedenin oksijenlenmesini artırır Gerilimsiz sağlıklı ve tertipli hayat gevşeme teknikleri meditasyon yahut yoga üzere teknikler yararlıdır
Mastalji meme hassasiyeti için tedavi PMS’li hastalarda mastalji tanısı konur ve fibrokistik hastalık üzere öteki göğüs ağrısı nedenlerinin ortaya çıkarılması için eksiksiz bir göğüs muayenesi yapılmalıdır Mastalji tedavisinde göğüslerin alttan âlâ destekleyen bir sütyenin gece gündüz kullanılması kafein alımının kısıtlanması sigara içilmemesi birden fazla hasta için kâfi olur Besinlerde yağın azaltılması diüretik ve A B E vitamini kullanımı da birtakım hastalarda olumlu sonuçlar verir Gerekli durumlarda danazol ve bromokriptin üzere ilaçlar da kullanılabilir
Ruhsal belirtileri için tedavi Ruhsal belirtiler kolay duygusal dalgalanmaları formunda olabileceği üzere ağır depresyon biçiminde de ortaya çıkabilir Tedavide antidepressan ilaçlar ve gerekli durumlarda psikiyatrik kıymetlendirme sonucuna nazaran daha farklı ilaçlar kullanılabilir
Kaynak BHA Beyaz Haber Ajansı
