TAV Havalimanları, pandemi nedeniyle ziyanla kapattığı 2020’nin akabinde 2021’de yine kâra geçti. Seyahat yasaklarının gevşemesiyle yolcu trafiği evvelki yıla nazaran yüzde 92 artarken şirketin cirosu da yüzde 73 artışla 522 milyon avro oldu.
Havalimanı işletmeciliğinde Türkiye’nin dünyadaki başkan markası TAV Havalimanları, 2021’de 52 milyon yolcuya hizmet verdi. Şirket dış sınırlarda 28,4 milyon, iç çizgilerde da 23,5 milyon yolcu ağırladı.
TAV Havalimanları İcra Konseyi Lideri Sani Şener“2021 yılı içerisinde yolcumuzda pandemiyle yaşanan kayıpları büyük oranda telafi ettik, portföyümüzü değerli ölçüde genişlettik ve hissedarlarımız için kıymet yaratan süreçlere imza attık.
Havacılık dalı, pandeminin başından beri yolcu telafisinin iki farklı süratte gelişmesini ve en süratli toparlanmanın kısa aralı tatil destinasyonlarında yaşanmasını bekliyor. Bu beklentilere uygun bir halde havalimanı portföyümüz, emsallerimizin genelinden çok daha süratli bir biçimde, yılın ikinci yarısında 2019 yolcu düzeylerine yaklaştı.
Son iki çeyrektir KOVİD-19 aşı evrakının genelde milletlerarası seyahat için kâfi olmaya başladığı bir tedrici olağanlaşma periyodu içerisindeyiz. Her ne kadar bu durumun hala birçok istisnası olsa da bu istisnalar da vakit geçtikçe azalıyor. Olağanlaşma ile birlikte üçüncü çeyrekte pandeminin başından beri yakalanan en yüksek yolcu düzeylerine ulaştık. Milletlerarası mobilitenin artmaya devam etmesiyle birlikte, dördüncü çeyrekte toparlanma daha da hızlandı.
Giderek hızlanan olağanlaşma ve Almatı’nın da katkısıyla çeyreklik ciromuz yılın dördüncü çeyreğinde 2019’un yüzde 100’üne ulaştı. Yılın ikinci yarısındaki ciromuz ise 2019’un yüzde 89’u düzeyine kadar geldi.
Devletimizin de çok kıymetli takviyeleri sayesinde faaliyet giderlerimizde büyük tasarruflar yapmayı başardık ve Almatı hariç faaliyet giderlerimiz(*) 2019’un yüzde 37 altında gerçekleşti. Böylelikle, son 2 senede Almatı hariç giderlerimizde yapılan tasarruf 363 milyon avroya ulaştı.
Dış çizgi yolcusunda olağanlaşmanın hızlanması, sarfiyat tasarrufları ve Almatı’nın da katkısıyla yılın ikinci yarısında FAVÖK 2019’un yüzde 77’si düzeyine kadar çıktı. Yani, yılın ikinci yarısında finansal olarak da epey kuvvetli bir olağanlaşma yaşadık.
FAVÖK’teki değerli düzgünleşme ve Tunus borç yapılandırması kaynaklı bir sefere mahsus gelirin de katkısıyla seneyi 45 milyon avro net kârla kapamayı başardık.
2021 yılı ayrıyeten inorganik büyüme açısından da bir dönüm noktası oldu. Portföyümüzü kıymetli ölçüde genişlettik ve ortalama işletme mühletini önemli oranda uzattık.
Mayıs ayında portföyümüze eklediğimiz Almatı sekiz ayda konsolide FAVÖK’ün(**) yüzde 19’unu yarattı ve 2019 FAVÖK’ünün yüzde 68’i düzeyine kadar ulaştı. Almatı’yı dünyaya daha uygun bağlamak ve burdaki operasyonların verimliliğini artırmak için gece gündüz çalışmaya devam ediyoruz. Almatı’nın finansmanını da 2022’nin birinci çeyreğinde kapadık ve IFC ve EBRD’den krediyi kullanmaya başladık.
Ayrıca sene içinde portföyümüze Antalya’nın 25 yıllık yeni işletme imtiyazını da ekledik. Mevcut işletme imtiyazımız 2026 yılında sona erdikten sonra Antalya Havalimanı’nı 2051 yılına kadar yeni imtiyaz ile işletmeye devam edeceğiz. Yeni imtiyaz için ödeyeceğimiz yıllık kira daha yüksek olacak fakat bunun karşılığında elde edeceğimiz gelir de daha yüksek olacak. Ayrıyeten, terminal alanındaki büyük artıştan ticari gelirlerin çok olumlu etkilenmesini bekliyoruz.
Türk turizm kesiminin dinamosu vazifesini gören Antalya, yüksek hizmet kalitesiyle dünya çapında bir turizm bedeli haline geldi. Sözün tam manasıyla eşsiz bir turizm fırsatı sunan Antalya’da dış sınır yolcusu yılın dördüncü çeyreğinde 2019’un yüzde 92’si düzeyine kadar ulaştı. TÜRSAB’a nazaran ülkemizin turizmde 2019 yılını yakalaması beklenen 2022 yılında Antalya da epey kuvvetli bir döneme hazırlanıyor. Pandemi öncesi periyotta dış hatta yıllık ortalama yüzde 8 büyüyen (***) Antalya uzun vade için de çok yüksek bir turizm potansiyeli barındırıyor.
Bütün bu olumlu gelişmelere ek olarak, 2021 yılında ayrıyeten hissedarlarımız için bedel yaratan birçok sürece de imza attık. Zorlayıcı sebep müracaatlarımız sonucunda Türkiye’deki havalimanlarımızın işletme müddetleri ikişer sene uzadı ve 2022 kiraları 2024’e ertelendi. Medine Havalimanı’nda da yolcudaki toparlanma suratına bağlı olarak sekiz seneye kadar çıkabilecek bir ek işletme müddeti aldık. Ayrıyeten Tunus’ta yaptığımız borç yapılandırması sayesinde sene içinde 109 milyon avroluk bir gelir elde ettik.
Böylece, 2020 sonunda 8 sene olan FAVÖK’e nazaran ağırlıklandırılmış işletme süremiz inorganik büyüme ve müddet uzatımları sayesinde 2021 sonunda 30 seneye çıktı.
Özellikle yılın ikinci yarısında yaşadığımız toparlanma, sene boyunca gerçekleştirilen organik büyüme ve yıl içinde imza attığımız bedel yaratan süreçler sonucunda 2021 yılı içerisinde TAV’ı geleceğe taşıyacak olan portföyü ortaya çıkarmayı başardık. Önümüzdeki uzun bir devir boyunca mevcut portföyümüz tüm paydaşlarımız için kıymet yaratmaya devam edecek.
Pandemi boyunca birinci önceliğimiz her vakit için çalışanlarımızın ve yolcularımızın sıhhatini korumak oldu. Havalimanlarımızda aldığımız alanının en güzel uygulaması olan sıhhat tedbirlerimizle ve meskenden çalışma uygulamalarımızla bu önceliğimizi yerine getirdiğimizi düşünüyorum. TAV markasını emekleri ve dayanakları ile bugüne getiren çalışanlarımıza, hissedarlarımıza ve tüm iş ortaklarımıza ölçülemez katkıları için teşekkür ediyorum” dedi.
(*) Amortisman ve kıymet düşüklüğü karşılığı öncesi faaliyet giderleri
(**) Almatı FAVÖK bir sefere mahsus satın alma masrafları için düzeltilmiştir.
(***) 2015-2019 Antalya dış çizgi ortalama bileşik yolcu büyümesi.
ÖZET FİNANSAL VE OPERASYONEL BİLGİLER
(m avro) |
2020 |
2021 |
değişim |
Konsolide Ciro |
301,4 |
522,1 |
73 |
FAVÖK |
22,6 |
149,5 |
561 |
FAVÖK Marjı () |
7,5 |
28,6 |
21,1 puan |
Net Kâr / (Zarar) |
(284,9) |
44,7 |
ad |
Yolcu Sayısı (m) |
27,0 |
52,0 |
92 |
– Dış Sınır |
12,6 |
28,4 |
125 |
– İç Hat |
14,4 |
23,5 |
63 |
TAV Havalimanları hakkında
Dünyanın önde gelen havalimanı işletmecileri ortasında yer alan TAV Havalimanları, Türkiye’de Antalya, Ankara Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Milas Bodrum ve Gazipaşa Alanya havalimanlarını işletiyor. TAV yurtdışında ise Kazakistan’ın Almatı, Gürcistan’ın Tiflis ve Batum, Tunus’un Monastır ve Enfidha-Hammamet, Makedonya’nın Üsküp ile Ohrid, Suudi Arabistan’ın Medine ve Hırvatistan’ın Zagreb Havalimanı’nda faaliyet gösteriyor. Holding, duty free, yiyecek-içecek hizmetleri, yer hizmetleri, bilişim, güvenlik ve işletme hizmetleri üzere havalimanı operasyonunun öbür alanlarında da faaliyet gösteriyor. Bu çerçevede TAV Havalimanları, Letonya’nın Riga Havalimanı’nda da duty free, yiyecek içecek ve öteki ticari alanların işletmesini gerçekleştiriyor. Şirket 2021 yılında iştirakleriyle birlikte 52 milyon yolcuya hizmet sundu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı